KONKORDATO HAKKINDA GÜNCEL GELİŞMELER

• 2018-09-30

KONKORDATO NEDİR

Konkordato kurumu, uzun yıllardır İcra ve İflas Kanunu’muzda yer almasına rağmen hem madde metinlerinin süre ve usul bakımından uygulanmaya elverişli olmaması hem de tacirlerin daha çok iflasın ertelenmesi kurumunu tercih etmesi sebebiyle uygulamasına çok az rastlanan bir kurum olduğu belirtilmelidir.

15.03.2018 tarihli Resmi Gazete’ de yayınlanan “İcra Ve İflâs Kanunu Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile iflas erteleme prosedürü kaldırılmış olup iflas ertelemenin yerine tercih edilmesi amaçlanan ve bu şekilde ilgili madde metinleri yeniden düzenlenen konkordato, günümüz ticari hayatında borçluların başvurabileceği ve borçlunun borçlarını yeniden yapılandırması vasıtasıyla iflasların önüne geçilmesi, alacaklıların belli bir vadede alacağına kavuşmasını amaçlayan bir müessese olarak tekrar karşımıza çıkmaktadır. 

Konkordato ticari durumu sarsılmış olan borçluların, alacaklılarla yaptığı ve alacaklıların alacaklarını belli bir plan ve düzene göre ödenmesine dair vardıkları mutabakata verilen isimdir.

Borcun vadelenmesi ticari hayatın kesintiye uğramaması için önem arz ettiğinden, konkordato ile borçlunun borçlarını yeniden yapılandırması vasıtasıyla iflasların önüne geçilmesi ve alacaklıların belli bir vadede alacağına kavuşması amaçlanmaktadır.

Konkordato, iflas ertelemenin aksine bir kurtarma operasyonu olduğundan iflas erteleme süreciyle konkordato arasında önemli farklar bulunmaktadır. Yeni düzenleme ile yapılan bazı değişiklikler aşağıda sıralanmıştır:

• Mevcut konkordato işlemlerine ilişkin süreler yeni kanun ile kısaltılmıştır.
• İcra ve İflas Kanunu ile beraber Türk Ticaret Kanunu’nun 377.maddesinde de düzenlenmiş olan iflas ertelemenin sadece sermaye şirketlerini kapsaması sonucunda dar bir uygulama alanı olması bir dezavantajken, konkordato ile bu alan genişletilmiştir. İflasa tabi olup olmaması fark etmeksizin bir başka deyişle tacir olup olmamasına bakılmaksızın herkes, şartları oluştuğunda konkordato ilan edebilecektir.
• Konkordato işlemlerinde görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleri olarak değiştirilmiştir.

KİMLER KONKORDATO TALEBİNDE BULUNABİLİR (İİK m. 285) :

i-) Borçlunun Konkordato Talebi:

İİK m. 285’e uygun olarak, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan her borçlu için, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için konkordato talep edebilme imkanı tanınmıştır. Konkordato talebi için iflasa tabi olmak veya borca batık olmak şartı aranmaz. Hakkında iflas tasfiyesi başlatılmış olan borçlu dahi konkordato talep edebilir.

ii-)Alacaklının Konkordato Talebi:

İflasa tabi bir borçlu hakkında, iflas talep etme hakkına sahip olan alacaklı, bu borçlu hakkında konkordato da talep edebilir. İflasa tabi olmayan borçlular hakkında alacaklılar, konkordato talep edemez.

Konkordato Başvurusu Nasıl Yapılır?

Gerekçeli dilekçe; iflâsa tabi olan borçlu için muamele merkezinin bulunduğu, merkezi yurt dışında ise merkez şubesinin bulunduğu yerdeki, iflâsa tabi olmayan borçlu için yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesine verilecektir.

BAŞVURU TALEBİNE EKLENECEK BELGELER (İİK m. 286) :

Konkordato başvurusuna aşağıdaki belgeler eklenmelidir.

a) Borçlunun borçlarını hangi oranda veya vadede ödeyeceği,mevcut malları satıp satmayacağı ve ödemelerin yapılabilmesi için gerekli malî kaynağı nereden sağlayacağını gösteren konkordato ön projesi,

b) Borçlunun malvarlığını ve mali durumunu gösteren bilanço,gelir taplosu ve sair belgeler ve ayrıca maddi ve maddi olmayan varlıklar ve tüm alacak ve borçları vadeleri ile gösteren liste ve belgeler,

c) Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste,

d) Konkordato ön projesine göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo,

e) Yetkili bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları (Küçük işletmeler bakımından uygulanmaz).

Sunulan malî tablolar, başvuru tarihinden en fazla kırk beş gün öncesine ait olmalıdır.Ayrıca borçlu mahkemenin ve komiserin isteyeceği diğer belge ve kayıtlarıda ibraz etmek zorundadır.

KONKORDATO TALEBİNİN İNCELEME AŞAMALARI:

Konkordato sürecinin aşamaları;

• Geçici mühlet verilmesi
• Kesin mühlet verilmesi,
• Alacaklılar toplantısı,
• Mahkeme tarafından konkordatonun tasdik edilmesi.

Geçici Mühlet ve Kesin Mühlet Kavramları

Gerekli belgeler tam olarak sunulduktan sonra mahkeme belgelerin eksiksiz olarak mevcut olduğunu tespit ettiğinde derhâl geçici mühlet kararı verir ve borçlunun malvarlığının muhafazası için gerekli gördüğü bütün tedbirleri alır.

Mahkeme, geçici mühlet kararıyla birlikte konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla bir geçici konkordato komiseri görevlendirir.

Geçici mühlet üç aydır. Mahkeme bu üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine geçici mühleti en fazla iki ay daha uzatabilir, uzatmayı borçlu talep etmişse geçici komiserin de görüşü alınır. Geçici mühletin toplam süresi beş ayı geçemez.

Kesin mühlet hakkındaki kararın verilmesi, geçici mühlet içinde yapılması gereken bir işlemdir ve kesin mühlet kararı verilmesi mutlaka duruşma açılmasını gerektirir. Konkordato talebi incelenir ve ödemelerin gerçekleşebileceği anlaşılırsa 1 yıllık kesin mühlet verilir. Kesin mühlet verilirse konkordato komiseri, borçlunun tüm mallarının kıymet takdirini yapar ya da yaptırır. Komiser mevcut borçları her iki tarafa da bildirir, alacaklılar 15 gün içinde alacaklarını bildirmek durumundadırlar. Aksi takdirde konkordato haklarını kaybederler. Daha sonra alacaklılar konkordato projesi hakkında bir karara varırlar. Konkordato tasdik edilmezse borçlunun iflasına karar verilir konkordato tasdik edilirse borçlu konkordatodaki esasları izlemek durumundadır.

KESİN MÜHLETİN SONUÇLARI:

a-Alacaklılar bakımından:

Mühlet içinde borçlu aleyhine hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez. Alacakları rehinli olan imtiyazlı alacaklar için haciz yoluyla takip yapılabilir.

Tasdik edilen konkordato projesi aksine hüküm içermediği takdirde kesin mühlet tarihinden itibaren rehinle temin edilmemiş her türlü alacağa faiz işlemesi durur.

Konkordato mühletinin verilmesinden önce, müstakbel bir alacağın devri sözleşmesi yapılmış ve devredilen alacak konkordato mühletinin verilmesinden sonra doğmuş ise, bu devir hükümsüzdür.

Konusu para olmayan alacaklar, alacaklı tarafından, ona eşit kıymette para alacağına çevrilerek komisere bildirilir. Şu kadar ki borçlu, komiserin onayıyla taahhüdün aynen ifasını üstlenmekte serbesttir.

b-Rehinli alacaklılar bakımından:

Mühlet sırasında rehinle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez.

c-Borçlu Bakımından:

Borçlu, komiserin nezareti altında işlerine devam edebilir. Şu kadar ki, mühlet kararı verirken veya mühlet içinde mahkeme, bazı işlemlerin geçerli olarak ancak komiserin izni ile yapılmasına veya borçlunun yerine komiserin işletmenin faaliyetini devam ettirmesine karar verebilir. Borçlu, mahkemenin izni dışında mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez, takyit edemez ve ivazsız tasarruflarda bulunamaz. Aksi hâlde yapılan işlemler hükümsüzdür. Mahkeme bu işlemler hakkında karar vermeden önce komiserin ve alacaklılar kurulunun görüşünü almak zorundadır.

Borçlu bu kısıtlamalara yahut komiserin ihtarlarına aykırı davranırsa mahkeme, borçlunun malları üzerindeki tasarruf yetkisini kaldırabilir veya konkordato talebinin reddi ve iflasın açılması hükümleri  çerçevesinde karar verir.

d-Sözleşmeler Bakımından:

Sözleşmenin karşı tarafının konkordato projesinden etkilenip etkilenmediğine bakılmaksızın, borçlunun taraf olduğu ve işletmesinin faaliyetinin devamı için önem arz eden sözleşmelerde yer alıp da borçlunun konkordato talebinde bulunmasının sözleşmeye aykırılık teşkil edeceğine, haklı fesih sebebi sayılacağına yahut borcu muaccel hâle getireceğine ilişkin hükümler, borçlunun konkordato yoluna başvurması durumunda uygulanmaz. Sözleşmede bu yönde bir hüküm bulunmasa dahi sözleşme, borçlunun konkordatoya başvurduğu gerekçesiyle sona erdirilemez. Borçlu, tarafı olduğu ve konkordatonun amacına ulaşmasını engelleyen sürekli borç ilişkilerini, komiserin uygun görüşü ve mahkemenin onayıyla herhangi bir zamanda sona erecek şekilde feshedebilir. Bu çerçevede ödenmesi gereken tazminat, konkordato projesine tabi olur. Hizmet sözleşmelerinin feshine ilişkin özel hükümler saklıdır.

Konkardato Komiserinin Görevleri

• Konkordato projesinin tamamlanmasına katkıda bulunmak,
• Borçlunun faaliyetlerine nezaret etmek
• Mahkemenin istediği konularda ve uygun göreceği sürelerde ara raporlar sunmak,
• Alacaklılar kurulunu konkordatonun seyri hakkında düzenli aralıklarla bilgilendirmek.

Konkordato İşleminde Süre Sınırı

Bir borçlu hakkında konkordato talep edilmesi durumunda: 5 ay (3 ay + 2 ay ilave) geçici mühlet, 1.5 yıl (1 yıl + 6 ay ilave) kesin mühlet ve konkordato tasdiki için ilave altı (6) ay olmak üzere toplam 2 yıl 5 aylık süre içinde konkordatonun sonuçlandırılması gerekmektedir.

Mühlet Verilmesinin İcra Takiplerine Etkisi

Üç aylık geçici mühlet içerisinde borçlu aleyhine Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipler de dâhil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyatî tedbir ve ihtiyatî haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez. 

İstisna olarak alacağı rehin ile temin edilmiş alacaklılar haciz yolu ile takip başlatabilir. Ancak bu takip nedeniyle de muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez.

Konkordato Talebi Varken İflasa Karar Verilebilir Mi?

Borçlunun iflâsa tabi şahıslardan olması ve doğrudan doğruya iflâs sebeplerinden birinin mevcut olması hâlinde mahkeme borçlunun iflâsına re’sen (kendiliğinden) karar verir.

Konkordato Nasıl Bağlayıcı Hale Gelir?

Konkordato tasdik kararıyla bağlayıcı hale gelir ve bu bağlayıcılık bütün alacaklıları etkiler. Bağlayıcılık, konkordatoya kaydolmuş ve kayıt edilmiş alacaklılarla birlikte konkordatoyu kabul etmeyen alacaklılar açısından da geçerlidir. Bu konudaki tasdik sebepleri, teklif edilen konkordatonun ödeme planının borçlunun ödeme kaynaklarıyla orantılı olması hali, adi konkordatoda elde edilen tutarın borçlunun iflası halinde elde edilecek olan tutardan fazla olması, konkordato projesinin alacaklılar toplantısında kanunen öngörülen çoğunlukla kabul edilmiş bulunması, imtiyazlı alacaklıların alacaklarının tam olarak ödenmesinin ve mühlet içinde komiserin izniyle akdedilmiş borçların ifasının, alacaklı bundan açıkça vazgeçmedikçe yeterli teminata bağlanmış olması bu sebeplerdendir.

Mühlet Verilmesinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları

Borçlu, taraf olduğu sürekli borç ilişkilerini ve bu borç ilişkilerine ilişkin sözleşmeleri komiserin uygun görüşü ve mahkemenin onayını aldıktan sonra feshedebilecektir. Sözleşmelerde borçlunun konkordato talebinde bulunmasının sözleşmeye aykırılık teşkil edeceğine, haklı fesih sebebi sayılacağına yahut borcu muaccel hale getireceğine ilişkin hükümler mühlet kararı içinde uygulanmayacaktır.

Konkordatoda Kanun Yollarına Başvuru Mümkün Müdür?

Kesin mühlet talebinin kabulü ile mühletin kaldırılması talebinin reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz.

Kesin mühlet talebinin değerlendirilmesi sonucunda, hakkında iflâs kararı verilmeyen borçlunun konkordato talebinin reddine karar verilirse, borçlu veya varsa konkordato talep eden alacaklı bu kararın tebliğinden itibaren on gün içinde istinaf kanun yoluna başvurabilir. Bölge Adliye Mahkemesinin bu yönde vereceği karar kesindir.

Konkordatonun tasdikine ilişkin mahkemece verilecek karara karşı borçlu veya konkordato talep eden alacaklı, kararın tebliğinden; itiraz eden diğer alacaklılar ise tasdik kararının ilânından itibaren on gün içinde istinaf kanun yoluna başvurabilir. Bölge Adliye Mahkemesi bu yönde vereceği karara karşı on gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.

Konkordato feshedilebilir mi?

-          Konkordatonun kısmen feshi: Yeni konkordato projesi uyarınca kendisine ifa edilmeyen borçlar için her alacaklı konkordatoyu tasdik edip kesinliğe ulaşmasını sağlayan mahkemeye başvurarak kendisi hakkında konkordatonun feshini isteme hakkına sahiptir.

-          Konkordatonun tamamen feshi: Tasdik işlemini gerçekleştiren mahkemeye başvurmak suretiyle her alacaklı konkordatonun kötü niyetle sakatlandığını da belirterek fesih istemini mahkemeye yöneltmek hakkına sahip olup fesih kararı kesinleştiğinde ilan İcra ve İflas Kanunu’nun 288.maddesi uyarınca gerçekleştirilecektir.

 Detaylı bilgi için lütfen ofisimiz ile iletişime geçiniz.